maandag 7 december 2015

Collectieve en persoonlijke catastrofen in Fichtelgebirge

Je hebt collectieve en persoonlijke catastrofen die nauw met elkaar zijn verweven. Tot de collectieve catastrofen in dit doorgangsgebied het Fichtelgebirge behoren de doortrekkende oorlogsgroepen en de vele dorpsbranden. De eerste waarvan historisch bekend is dat ze de pas van Schirnding doorkruisten, was Karel de Grote in het begin van de negende eeuw. Op zijn eerste tocht tegen de Slaven kon hij geen confrontatie aangaan omdat de Slaven zich steeds terugtrokken en de verbrande aarde techniek toepasten; niets achterlaten dat de vijand kan voeden. 
Karel de Grote heeft later kleine stamgroepen van de Saksen 'dwangsexportiert' uit hun Heimat om ze zo  te straffen. Een nederzetting die toen is ontstaan was ‘Waldsassen (Saksen in het bos), zuidelijk van Schirnding.
De christelijke Franken die hier als bezetter zich vestigden, hebben op dag afstand hun burchten gebouwd. Zoals in Hohenberg op een voormalige maanberg en in Tierstein, op een matriarchaal heiligdom.  Daar leefde  een kleine elite zwaar bewapende jonge soldatengarde die het nog in matriarchaat levende Slavische volk in bedwang hield en zich daarmede vermengde.  Het Oer landschap dat de Slaven nog eerden werd vanaf die tijd vernietigd en weer later met hulp van de christelijke kloosters gekerstend/geketend.
Oorlogen hebben het de bewoners later ook niet makkelijker gemaakt.  Bekend zijn de Hussieten godsdienstoorlogen in de 15e eeuw. De grot die ik in eigendom heb, kent nog het verhaal dat de bewoners zich toentertijd daarin verstopten en zo ook van de ene zijde van de berg naar de andere zijde konden vluchten. 
Later in de dertigjarige oorlog in de 17e eeuw, een ook echte religieoorlog,  heeft hier ook heel veel verwoest.
Toen Napoleon begin 19e eeuw naar Rusland trok,  zijn zijn troepen ook door dit grensgebied getrokken en hebben hun pot moeten veroveren.  De officieren van de infanterie hebben ook in mijn hof verbleven. Ook op de terugtocht reisden ze hier door en met de toen oprukkende Russen hebben ze hun levensonderhoud bevochten. Een bosgebied vlakbij de hof heet ‘Russenlager’, waar ze gebivakkeerd hebben, deze wilde Kozakken. Ik ken uit m’n eigen familie geschiedenis uit de Alblasserwaard dat deze ‘wilde mannen’ buiten sliepen bij hun paarden en dat de vrouwen diep de polder in moesten vluchten om hen te ontkomen.
De recente deportaties zijn de Sudeten-Duitsers die uit hun oorspronkelijke gebieden in Polen en TsjechiĆ« werden verdreven door de  2e W.O. overheersers. Dat heeft weer een diepe wond gegeven die lang nog niet geheeld is. Allerlei programma’s worden hier gefinancierd om de verhoudingen tussen Tsjechen en Duitsers te verbeteren d.m.v. uitwisselingen. Zo is hier in Schirnding een kindergarten waar kinderen uit beide landen verblijven.

In het landschap zijn deze oorlogswonden nog steeds  te vinden en  ze vragen aandacht.
Dorps- en stadsbranden zijn hier ook heel veel voorgekomen en geen plaats is gespaard gebleven. In Schirnding was het in 1873 en uitgerekend mijn hof heeft toen die brand doorstaan! Dat zoveel dorpen afbranden was de geconcentreerde bouw in een centrum waardoor de brand zich snel kon verspreiden door de nog vele houten huizen. Ook brandstichting door zigeuners uit wraak is een bekend volksverhaal feit.
Maar wat doet die Hollander nu hier in het Fichtelgebirge; een beweging naar het oosten naar een gebied dat hij ook heeft bewoond en op verschillende wijze gediend, als oerbewoner, Frank en dorpsbewoner in Hohenberg. M’n oude bekenden kom ik nu hier weer tegen zoals m’n Slavische vriend Bernt.

Wist je trouwens dat veel hout dat in Nederland werd gebruikt uit het Fichtelgebirge kwam via de Main houtvlotten. In m’n stamboerderij in de Alblasserwaard, die in 1709 nieuw herbouwd is na een brand zitten nog de reuzen stammen die best uit dat gebeid afkomstig kunnen zijn.  Het kan verkeren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten