maandag 18 december 2017

M'n vader Jan Piet: de-boer-die-niet-wilde-boeren

Piet van den Dool (1925-2017), de boer die niet wilde boeren Trouw Dana Ploeger– 11:53, 18 december 2017 De ochtend dat Piet van den Dool 65 jaar werd, vertikte hij het om uit bed te komen. Zijn vrouw Jannie zat in tranen in de keuken en dochter Liesbeth vroeg wat er loos was. "Nu ben ik veertig jaar opgestaan voor die koeien. Ik ben nu 65: ik stop ermee." Vanaf dat moment ging Piet op Engelse les, hij haalde zijn rijbewijs, reisde naar Canada en Californië en ging op zwemles. Piet had behoorlijk wat in te halen, vond hij. Advertentie Jan Pieter van den Dool werd op 21 november 1925 geboren op de familieboerderij in Giessenburg, waar al vier generaties 'Doolen' hadden geboerd. Zijn traditionele, gereformeerde ouders, Dirk van den Dool en Janna Eikelenboom, kregen zes dochters en vier zonen. Piet had een aangename jeugd: zijn oudere zussen bemoederden hem graag en namen zijn taakjes over. Na de lagere school ging hij zijn vader helpen op de boerderij, maar liever was hij buiten op avontuur. Zo was Piet er als de kippen bij toen er in 1943 een Amerikaans vliegtuig neerstortte in een weiland in de buurt. Samen met zijn vrienden haalde hij allerlei attributen uit het toestel, zoals de radio en een helm. Kort erop volgde een razzia; Piet gooide gauw de spullen in de gierput, maar de Duitsers stuurden hem en zijn vrienden naar Kamp Vught om te werken. Daarna dook hij twee jaar onder bij familie in Ridderkerk. In huize Den Dool was de regel dat zodra je achttien werd, je het huis uit ging. Of dat nu was vanwege de vele kinderen of de armoede was niet helder. Piets zussen gingen allemaal de verpleging in en de broers Dirk en Louw emigreerden, evenals zijn zussen Adrie en Leny. Ook Piets vader raakte enthousiast over een nieuw leven overzees en ze vertrokken naar Canada. Zijn moeder genoot van het avontuur, maar zijn vader kon er niet aarden en binnen een paar maanden waren ze weer terug in Giessenburg. Piet was nog de enige overgebleven zoon die de boerderij kon overnemen. Naast zijn geëmigreerde broers was er aanvankelijk nog broer Huib, maar hij koos in de oorlog de kant van de Duitsers en hoe hij aan zijn einde is gekomen, is nooit bekend geworden. Maar Piet zag het boeren niet zitten en meldde zich vrijwillig voor de strijd in Nederlands-Indië. Zijn vader protesteerde, maar Piet zette door en vocht drie jaar bij de 7 December Divisie op Java. Elke week schreef hij trouw een brief aan zijn overbuurmeisje Jannie Rouwert Boer, met wie hij verkering had. Bij terugkeer voelde Piet zich weinig erkend - een bekend fenomeen bij Indiëgangers. En in de jaren erna zou hij nooit meer over Indië spreken. Als je er al iets van merkte, dan was het wanneer iets moeilijk werd, dan liep Piet vaak weg. Pas op hoge leeftijd kwamen er sporadisch verhalen los. "Voor een gulden per dag konden wij ons laten doodschieten", zei hij dan. Hij bleef altijd actief lid van de 7 December Divisie-veteranen en legde vele kransen namens de Indiëgangers. Toen hij jaren later op televisie veteranen van naoorlogse missies hoorde klagen over hun posttraumatische stresssyndroom, kon hij minachtend snuiven. Dat vond hij geen echte veteranen. Vrijheid De drie jaar afwezigheid van Piet had geen negatieve invloed op zijn relatie met Jannie. Ze had op hem gewacht en in 1952 stapten ze in het huwelijksbootje. Piet droomde van een toekomst als journalist. Hij schreef stukjes voor de plaatselijke krant en de vrijheid lokte. Met zijn nieuwsgierigheid, brede interesse en vlotte pen was hij daarin vast geslaagd. Maar zijn vader was ferm en deed de melkveeboerderij over aan Piet. En zo nam het jonge paar intrek in de monumentale boerderij uit 1709, waar in het linkerdeel nog twee oude tantes woonden - niemand die daar vragen bij stelde. Hun eerste huwelijksjaar was zwaar. Jannie was zeven maanden zwanger toen de watersnoodramp plaatsvond. Een dijkdoorbraak liet de Alblasserwaard en hun boerderij onder water staan. Het stel zag zich gedwongen te vertrekken en verhuisde met alle koeien naar familie in Driel. Twee maanden later werd zoon Dick geboren - ze waren koud terug in Giessenburg. Piet deed zijn werk prima, maar voelde zich geen echte boer. Meestal begon hij pas met melken als alle boeren in de buurt al lang klaar waren. Jannie was de ware boerin in huis: de ruggengraat van de boerderij. Zij zorgde voor structuur, voor hun zoons Dick en Adriaan, de moestuin, het huishouden én voor Piets geneugten. Koffiezetten, eten koken, hij zou het nooit leren. Jannie was dienstbaar, maar zeker geen doetje; de twee hadden heus weleens woorden. Piet duldde weinig tegenspraak. "Maar die ruzies waren 's avonds altijd weer over", vertelt zijn 89-jarige weduwe. Toen Jannie op haar 41ste nog onverwacht zwanger werd, moest het stel even schakelen. Hun zoons waren al tieners en als het kindje nu maar gezond was? De blakende baby Liesbeth was meer dan welkom en zo zat Jannie weer in de luiers en verzorgde in een moeite door de twee tantes die er tot hun dood bleven wonen. Jannie was van de regels, Piet meer de rekkelijke van hun twee. Hij was een betrokken vader en legde zijn drie kinderen geen strobreed in de weg. Hij verplichtte hen nooit mee te werken op de boerderij en ze mochten zelf kiezen wat ze later wilden worden - iets wat hij gemist had. Familiebos Naast zijn werk zocht Piet naar persoonlijk vertier. Hij hield van zijn schaakclub 'De Giessen', waar hij iedere dinsdagavond naartoe ging en was groot liefhebber van de natuur. Buiten verzorgde hij samen met Jannie nauwkeurig de uitbundig bloeiende bloementuin. Toen ze veertig jaar getrouwd waren, vroeg hij aan alle gasten een boom als cadeau. Daarmee creëerde hij een eigen familiebos op een van zijn weilanden - de boeren in de buurt haalden hun schouders op: typisch Piet. Hij was een eigenzinnig man, een graag gezien en markant figuur. Niemand keek ervan op als hij boodschappen deed in het dorp - altijd met de trekker. Toen de kleinkinderen kwamen, bracht opa met kinderfeestjes alle kinderen naar huis met zijn oranje trekker. Op hoge leeftijd raakte hij nog verslingerd aan de computer: hij mailde, schreef verhalen, maakte eindeloos veel foto's en skypte graag met zijn broer Louw. Via de computer ging de wereld verder voor hem open. Als het aan hem had gelegen, hadden ze meer gereisd. Maar Jannie was niet zo reislustig. "Als je nu je bezem meeneemt, kunnen we dan gaan?", riep hij soms gekscherend. Maar hij legde zich erbij neer, per slot van rekening moest er iemand thuis zijn om de bonen te oogsten. Zonder enige aankondiging viel Piet dit voorjaar ineens op de keukenvloer; hij kon amper nog lopen. De boerderij werd hier en daar aangepast en thuiszorg geïntensiveerd. Dochter Liesbeth, die om de hoek woont, regelde een plekje bij de dagbesteding - dat zou Jannie wat ontlasten. Ze dachten beiden dat Piet zich zou verzetten, maar hij ging met plezier. "Daar ontmoet ik nog eens iemand, anders zit ik maar in mijn stoel te slapen." Soms opperde Jannie weleens om te verhuizen, maar Piet antwoordde steevast: "Dan ga je maar alleen. Mij dragen ze hieruit." Half oktober kreeg hij een longontsteking en ging het ineens bergafwaarts. Zijn zoons en dochter waren om beurten bij hem en de kleinkinderen liepen in en uit. De familie kreeg alleen Louw in Canada maar niet te pakken. Tot zondagavond ineens de telefoon ging. "Will you accept the call?", klonk het. Ze hielden de hoorn aan Piets oor, iets terugzeggen lukte niet meer. Drie dagen later stierf Piet op dezelfde plek als waar hij 91 jaar eerder was geboren. Jan Pieter van den Dool werd op 21 november 1925 geboren in Giessenburg en overleed op 25 oktober 2017 in Giessenburg.

 bron; https://www.trouw.nl/home/piet-van-den-dool-1925-2017-de-boer-die-niet-wilde-boeren~a35793f9/


reactie:
Mooi verhaal over jouw vader.
Ik herken er veel in:
Mijn vader ging ook naar Indie, 7 dec divisie, 4 jaar.
Geen opvang bij terugkeer. Geen begeleiding. 
Mijn moeder had ook gewacht op hem, en toen hij terugkwam trouwden ze in 1951.

Later bleek hoe getraumatiseerd hij was geraakt.
B.

1 opmerking:

  1. jeetje, ook die oudere berichten kunnen mij boeien. ook in jou schuilt de 'dagschrijver'. en nu begrijp ik je door mij meegemaakte angst voor het water..die is er 'ge-importeerd door de watersnood, zo meen ik. heerlijk vond ik die eigenzinnigheid van mijn oom piet.nu verlaat binnenkort ws. je lieve moeke de boerderij. ben benieuwd hoe jij met de ruimte daar zal omgaan.al met al een wonderlijke geschiedenis.hij scheelt slechts 4 jaar met mijn vader, zijn oudere broer, maar o zo verschillend. een mooie mix, die genen van Van den dool.

    BeantwoordenVerwijderen