Tuinen in Nederland hebben naast te veel tegels ook te weinig wilde natuur met inheemse plantensoorten. We moeten de bodem en de levensgemeenschap rond planten koesteren, vindt bioloog en hoogleraar ecologie Louise Vet, die met haar oproep aandacht vraagt voor de Internationale Dag van de Biodiversiteit (deze zaterdag), een initiatief van de Verenigde Naties.

Vet is voorzitter van de stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, een beweging van meer dan honderd instanties, bedrijven, kennisinstellingen, overheden en natuurorganisaties, die zich inzetten voor de herstel van biodiversiteit. "Veel mensen hebben niet door dat ze de natuur verarmen door in hun eigen tuin bijvoorbeeld alleen nog maar exotische planten te poten. Die dragen minder bij aan biodiversiteit van andere soorten, zoals insecten, dan inheemse planten", zegt ze.

Met meer kennis over wat er in de eigen tuin nodig is, heeft Vet hoop op verbetering. "Biodiversiteit begint in de bodem. Er leven duizenden soorten schimmels, bacteriën en kleine beestjes die de bodem gezond houden. Iedere inheemse plant is geëvolueerd met een hele levensgemeenschap die afhankelijk is van die plantensoort. Als je dan exotische of veredelde planten de tuin in haalt, bijvoorbeeld omdat die mooie bloemen hebben, is dat een verarming van de biodiversiteit." Op de recent gelanceerde website Maakgrijsgroener.nl staan tips van de deelnemende organisaties.

Belangrijke tips voor biodiversiteit in je tuin of op je balkon

1. Biodiversiteit is vaak een lokale aangelegenheid: veel Nederlandse bijen, vlinders en andere insectensoorten zijn afhankelijk van Nederlandse planten. Zaai daarom vooral inheemse planten en bloemen, hier en daar gemixt met jouw favoriete exotische(re)planten. Hier een lijst van inheemse soorten.
2. Maak van al je tuinafval en gft een composthoop: de compost kun je gebruiken om je tuin te bemesten en de hoop zelf is een mooi thuis voor bijvoorbeeld egels en hommels. Tips op milieucentraal.nl.
3. Er zijn steeds minder plekken waar bijen en andere insecten kunnen overwinteren, schuilen of eitjes leggen. In een goed gebouwd insectenhotel bied je een veilige plaats voor hun eitjes. Kijk hier hoe je die bouwt.
4. 's Nachts je tuin verlichten verstoort het ritme van dieren zoals vogels, vleermuizen en nachtvlinders. Dieren die 's nachts slapen hebben er ook last van. Doe dus het licht uit in je tuin of op je balkon of gebruik lampen die aanspringen bij beweging.
5. Een netjes aangeharkte tuin is niet bepaald een biodiverse tuin. Stop daarom met harken: de blaadjes vormen een laagje op de bodem waar dieren en planten voedsel uit halen en die ervoor zorgen dat je tuin beter water vasthoudt. Zo hoef je ook nog eens minder te sproeien. Kijk voor meer informatie op IVN.nl.

Wil je weten hoe milieubewust jij tuiniert? Doe de test op vtwonen.nl.

Plant veel verschillende soorten bloemen en planten door elkaar, is een advies van hoogleraar Louise Vet.
Plant veel verschillende soorten bloemen en planten door elkaar, is een advies van hoogleraar Louise Vet.
 
Foto: Getty Images
Voor Louise Vet is tegel eruit, groen erin, nog niet genoeg. "Nederlanders moeten af van het netheidssyndroom in de tuin. Alles is zo steriel, keurig aangeharkt, recht en kort. Maai het gras niet in mei, laat paardenbloemen en madeliefjes staan. Onkruid bestaat eigenlijk niet. Misschien is het minder mooi, maar voor insecten kan dat onkruid juist heel belangrijk zijn", debiteert ze. " Laat bladeren en wat dood hout liggen. De natuur houdt juist van rommelhoekjes."
“Ik heb goede hoop dat alle campagnes gaan werken.”
Louise Vet

Zelfs de haag die de tuin van een naastgelegen pad scheidt, kan wat de hoogleraar betreft minder rechttoe rechtaan. "Laat hem niet alleen uit Liguster bestaan, maar plant meerdere soorten door elkaar." Ze denkt dat Nederlanders wel te porren zijn voor een andere aanblik in de tuin. Dat begint uiteraard met minder tegels. "Ik heb goede hoop dat alle campagnes gaan werken. Mensen zullen toch ook merken dat met stortbuien water in een groene tuin makkelijk wordt opgenomen in de bodem en zo wateroverlast voorkomt. En dat het minder heet is in de zomer als er veel planten in de tuin staan."