Bastiaan Rijpkema, universitair docent rechtsfilosofie aan de Universiteit Leiden, genomineerd voor New Scientist Wetenschapstalent 2017: "Er zijn tekenen van een verschuiving van een unipolaire wereldorde, met de VS als leider van de 'vrije wereld', naar een andere, multipolaire wereldorde. Daar wordt al langer over nagedacht, onder anderen door politiek filosoof Chantal Mouffe. Voor Mouffe is antagonisme de essentie van 'het politieke': conflict is een inherent en onuitwisbaar element van menselijke samenlevingen. Dit idee ontleent Mouffe aan een controversieel denker: Carl Schmitt. Hij was een Duitse staatsrechtgeleerde die aanvankelijk de constitutie van Weimar verdedigde, maar die in 1933 voor de NSDAP koos. Zijn werk van vóór 1933 wordt nu weer veel gelezen. Mouffe polemiseert op basis van Schmitt onder meer tegen het consensus-denken van Habermas en Rawls. Het is volgens haar een illusie dat een politiek systeem een rationele consensus kan produceren; het moet daarom de onoplosbare tegenstellingen in de samenleving erkennen. Alleen dan kan het politieke antagonisme getransformeerd worden in een acceptabele variant, waarin politieke opponenten elkaar niet als vijand zien, maar als legitieme tegenstander.
"Juist in dit opzicht verwacht Mouffe op het wereldtoneel veel van een multipolaire, pluralistische wereldorde. De kosmopolitische wereldorde, waarin de liberale democratie als enige rationele model wordt 'uitgerold' over de wereld, werkt volgens haar antagonisme in de hand. Omdat alternatieve staatsinrichtingen niet als legitiem erkend worden. In een multipolaire wereldorde is er voor die alternatieven wél ruimte; conflicten worden minder snel antagonistisch. Punt is: binnen de betrekkelijk stabiele unipolaire wereldorde, onder de Amerikaanse veiligheidsparaplu, waren dit interessante, maar vrijblijvende gedachtes. Met president Trump is dat vrijblijvende er wel af."
Bron; Trouw van vandaag
Geen opmerkingen:
Een reactie posten