bioindustrie-ei nu minder belast dan van hobbykip?!

 

Hobbykip-ei uit Zuid-Holland Zuid bevat tot 1000 keer meer PFAS dan supermarkt-ei: nu ook landelijk onderzoek

Eieren van hobbykippen in Zuid-Holland-Zuid bevatten tot wel duizend keer meer PFAS dan eieren uit de supermarkt. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Met het consumeren van één zo’n ei per week zit je soms al aan je PFAS-grens. De resultaten zijn zo zorgwekkend dat nu onderzoek wordt gedaan naar de vervuiling van eieren van hobbykippen in de rest van Nederland. ‘Wij zijn erg geschrokken.’

AD, Amy van den Berg, Folkert van der Krol, Sander van Mersbergen 30-05-24, 10:00 Laatste update: 11:24

De mate van vervuiling blijkt uit de risicobeoordeling die het RIVM deed voor 31 locaties van hobbykippen in de regio Zuid-Holland Zuid. Hierbij werd berekend hoeveel eieren van hobbykippen mensen per week kunnen eten zonder over de gezondheidskundige grenswaarde van PFAS heen te gaan. Deze grenswaarde geeft aan hoeveel PFAS mensen binnen mogen krijgen, zonder dat dit gevolgen heeft voor de gezondheid.

Eieren van particuliere komen van kippen die als hobby worden gehouden. Bijvoorbeeld in achtertuinen, moestuinen en op zorg- en kinderboerderijen. Voor 22 locaties in de regio Zuid-Holland Zuid geldt dat mensen door het eten van één ei per week al meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde. De eieren van de overige acht locaties konden maximaal één (op drie locaties), twee (op twee locaties), drie (op twee locaties) of vier keer per week (op één locatie) worden gegeten zonder dat de gezondheidskundige grenswaarde werd overschreden. Op één locatie werd de grenswaarde overschreden bij vijftien eieren per week.

,,Wij zijn als gemeenten natuurlijk geschrokken van de bevindingen van het onderzoek”, aldus een woordvoerder. In december bleek uit regionaal (kleinschaliger) onderzoek al dat de eieren te veel PFAS bevatten. Vanaf dat moment werd ook direct het advies uitgedaan om geen eieren van hobbykippen te eten. ,,Het onderzoek van het RIVM geeft aan dat dit advies blijft staan.”

RIVM breidt onderzoek uit over Nederland

De oorzaak van de hoge PFAS-gehalten in eieren van hobbykippen is onbekend. ,,Op basis van meerdere nationale en internationale onderzoeken is het aannemelijk dat het probleem zich niet beperkt tot Zuid-Holland Zuid. Het RIVM laat weten ook op andere plaatsen in Nederland onderzoek te gaan doen naar PFAS in eieren van hobbykippen én naar de oorzaak van PFAS daarin”, aldus het RIVM.

Dit is niet alleen een probleem van onze regio, maar een landelijk probleem, schetst een woordvoerder van de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden. ,,De effecten van de vervuiling van PFAS, niet alleen in onze regio maar ook uitgestoten op andere plekken, blijkt steeds verder te reiken. Wij vinden het dan ook nog steeds belangrijk dat er een verbod op Europees niveau komt op de uitstoot van PFAS en blijven daarvoor strijden, ook lokaal.”

Opvallend: minder PFAS van Chemours rond Dordrecht in eieren dan gedacht Hoewel de jarenlange uitstoot van PFAS aanleiding was voor de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden om de eieren überhaupt te onderzoeken, blijkt dat in de eieren vooral veel van de PFAS-soort PFOS zit. Deze stof is voor zover bekend niet uitgestoten door het bedrijf Chemours (voorheen DuPont) in Dordrecht.

Naast PFOS bevatten de eieren ook een aantal andere PFAS-soorten in onverwacht hoge concentraties. Ook PFOA, in het verleden uitgestoten door Chemours, wordt in de eieren aangetroffen, maar wel meestal in lagere concentraties. GenX wordt niet of nauwelijks aangetroffen in de onderzochte eieren.

PFAS zit bijna in alles, van een regenpak tot aan een teflonpan, en vervuilt ons water en onze bodemFAS via andere wegen je lichaam in

In het RIVM-onderzoek is de inname van PFAS berekend via het eten van alleen eieren van hobbykippen. We krijgen echter ook PFAS binnen via andere voedingsmiddelen en drinkwater, de zogenaamde achtergrondblootstelling. ,,Deze inname moet ook worden meegenomen om het risico voor de gezondheid van het eten van eieren van hobbykippen te beoordelen”, aldus een woordvoerder van het RIVM.

In 2023 heeft het RIVM de inname van PFAS via voedsel en drinkwater berekend voor de Nederlandse bevolking. Hieruit blijkt dat Nederlanders te veel PFAS binnenkrijgen. ,,Daarom is elke extra inname, bijvoorbeeld via eieren van hobbykippen, onwenselijk.”

Wat betekent dit voor de gezondheid?

Het eten van eieren van hobbykippen met hoge gehaltes PFAS zorgt niet direct voor ongunstige gezondheidseffecten, meent het RIVM. In de risicobeoordeling vergelijkt het RIVM de berekende inname van PFAS met de gezondheidskundige grenswaarde. ,,Boven de gezondheidskundige grenswaarde kan de kans op ziekte toenemen. Hoe meer PFAS mensen binnenkrijgen en hoe langer dit duurt, hoe groter de kans dat het invloed heeft op de gezondheid. Daarom is het wenselijk om onder deze grenswaarde te blijven. Het eten van eieren van hobbykippen levert een grote bijdrage aan de PFAS-inname.”

Onderzoek naar de oorzaak

De gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht hebben afgelopen najaar opdracht gegeven voor dit onderzoek. Met als doel te achterhalen of het veilig is voor hun bewoners eieren te eten van hobbykippen. Toen in december bleek dat er te veel PFAS in de eieren van hobbykippen zat, hebben zij ook opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de oorzaak: via welke route komt PFAS in de eieren terecht. Dit onderzoek - onder leiding van adviesbureau Arcadis - loopt nog.

Onderzoekers hebben de bodem, het water, het voer, vitamines, antiwormenmiddel, het nestmateriaal en het verpakkingsmateriaal van het voer onderzocht. Daarin is niets gevonden dat het verhoogde PFAS-gehalte in de eieren kan verklaren. Er wordt als laatste nog gekeken naar de PFAS-concentraties in wormen. Het resultaat wordt de komende weken verwacht. Het RIVM zet het onderzoek naar PFAS in eieren van hobbykippen en de oorzaak daarna voort op landelijk niveau.